کد مطلب:47761 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » قرآن

با توجه به آيه 31 سورة نور، حرمت نمايان شدن بيشتر از گردي صورت را بيان فرماييد، چون بيشتر خانمها به آن توجه ندارند و چانهشان پيداست، و من مدركي را كه ثابت نمايد زير چانه بايد پوشيده شود در دست ندارم؟

آيههاي 31 سورة نور، 53 و 59 سورة احزاب از جمله آياتي هستند كه در رابطه با حجاب است. ترجمه قسمتي از آية 31 سورة نور چنين است: و به زنان با ايمان بگو: ديدگان خود را ]از هر نامحرمي[ فروبندند و پاكدامني ورزند و زيورهاي خود را آشكار نكنند، مگر آنچه ]طبعاً[ از آنها پيداست و بايد روسري خود را بر گردن خويش ]فرو[ اندازند، و زيرورهايشان را جز براي شوهرانشان يا برادرانشان و... آشكار نكنند.

بر اساس آيات قرآن كريم و روايات دو نكتة مهم به دست ميآيد:

1. حجاب و پوشش براي زنان واجب و از جمله ضروريات اسلام است.

2. زن بايد تمام اعضاي خود را به استثناي صورت و دستها (از مچ به پايين) بپوشاند.

البته دستور حجاب فقط در مورد بانوان نيست، بلكه مردها نيز بايد شؤون اسلامي را رعايت كنند; چنانكه آية 31 سورة نور آن را بيان كرده است.

پرسشگر محترم، دقت در الفاظ آية فوق نيز ميتواند حرمت نمايان شدن، بيشتر از گردي صورت را در نزد نامحرم ثابت نمايد، زيرا در جمله: و ليضربنّ بخمرهنّ علي جيوبهنّ، خمر جمع خمار، در اصل، به معني پوشش است، ولي معمولاً به چيزي گفته ميشود كه زنان با آن سر خود را ميپوشانند (روسري).

جيوب جمع جيب، به معني يقة پيراهن است كه از آن تعبير به گريبان ميشود و گاه به قسمت بالاي سينه به تناسب مجاورت با آن نيز اطلاق ميشود.

از جمله فوق استفاده ميشود كه زنان قبل از نزول آيه، دامنة روسري خود را به شانهها يا پشت سر ميافكندند، به طوري كه گردن و كمي از سينة آنها نمايان ميشد، قرآن دستور ميدهد، روسري خود را بر گريبان خود بيفكنند تا گردن و آن قسمت از سينه كه بيرون است، مستور گردد. در اينكه آيا حكم حجاب، صورت و دستها، حتي از مچ به پايين را نيز شامل ميشود يا نه، در ميان فقها بحث فراوان است، بسياري عقيده دارند كه پوشاندن اين دو (وجه و كفين از حكم حجاب مستثني است، در حالي كه بعضي فتوا به وجوب پوشاندن داده، يا حداقل احتياط ميكنند، البته آن دسته كه پوشاندن اين دو را واجب نميدانند نيز، آن را مقيد به صورتي ميكنند كه منشأ فساد و انحراف نگردد و گرنه واجب است، آن قسمتها را هم بپوشانند.

اما قرائني كه بر اين استثنأ و تأييد قول اول وجود دارد اين است كه:

1. استثنأ زينت ظاهر، در آيه فوق خواه به معني محل زينت باشد، يا خود زينت، دليل روشني است، بر اين كه پوشاندن صورت و كفين لازم نيست.

2. دستوري كه آية فوق در مورد انداختن گوشة مقنعه به روي گريبان ميدهد، مفهومش پوشاندن تمام سرو گردن و سينه است و سخني از پوشانيدن صورت در آن نيست.

3. روايات متعددي نيز در اين زمينه و در تفسير آيه فوق وارد شده است كه شاهد اين مدعا است; مثلاً در روايتي از امام صادق، سؤال شد: نگاه كردن به چه قسمتي از بدن زنان، براي مردان نامحرم، حلال است؟ فرمود: صورت و كفين و روي پاها(وسايل الشيعه، شيخ حر عاملي; ج 14، ص 146، دارالكتب الاسلامية.)البته، همان گونه كه گذشت، اين حكم در صورتي است كه سبب سوء استفاده و انحراف نگردد. وانگهي، استثنأ وجه و كفين از حكم حجاب، مفهومش اين نيست كه جايز است، ديگران عمداً نگاه كنند، بلكه در واقع اين يك نوع تسهيل براي زنان در امر زندگي است.(ر.ك: تفسير نمونه، ج 14، ص 449.)از نظر فقها و مراجع بزرگوار تقليد، پوشيدن تمام بدن زن از نامحرم بالغ و همچنين نامحرمِ نابالغِ مميز (كسي كه نزديك بلوغ است و خوب و بد را ميفهمد) به جز قرص صورت و دستها تا مچ واجب ميباشد. مراد از قرص صورت اندازهاي از گردي صورت است كه در وضو شستن آن واجب است، و آن عبارت است از بالاي پيشاني يعني جائي كه موي سر ميرويد تا آخر چانه (مرز بين پائيينترين قسمت صورت با زير صورت) و از نظر پهنا به مقداري كه ميان انگشت وسط و شست قرار ميگيرد. بنابراين پوشاندن زير چانه نيز واجب است چون در هنگام وضو شستن آن واجب نيست.(ر.ك: توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 463; ج 2، ص 417 ـ 418، دفتر انتشارات اسلامي.)